Archiwa: Weterynarz Leszno - Strona 2 z 2 - Weterynarz Leszno

Żywienie legwana zielonego

Najważniejsze jest urozmaicenie diety roślinnej tego zwierzęcia, ponieważ jak i u każdego innego żywego organizmu, każda monodieta jest szkodliwa, prowadzi do niedoboru składników odżywczych, minerałów, z czasem do szeregu chorób, często niestety nieodwracalnych. Dieta legwana zielonego powinna składać się w 80% z liści, a w 20% z owoców oraz warzyw.

Czym karmić legwana zielonego? Chcielibyśmy przybliżyć listę roślin, które można stosować w diecie legwana. Zarówno latem jak i zimą, kiedy trudniej dostać świeże rośliny. Nie kupujcie wyłącznie substytutów w sklepach zoologicznych, suchej, twardej karmy – mimo iż smakuje jaszczurce, to jest wysokowartościowa, kaloryczna i prowadzi do otłuszczenia zwierzęcia, co jest niebezpieczne dla jego zdrowia.

DIETA LETNIA

ROŚLINY UPRAWNE

Babka lancetowata
Babka zwyczajna
Chrzan dziki
Czosnaczek pospolity
Koniczyna biała, koniczyna łąkowa, mogą być stosowane tylko jako dodatek codziennej diety z uwagi na zawartość glikozydów cyjanogennych, nie może w diecie legwana zielonego stanowić składnika dominującego.
Lucerna nerkowata -uwaga: kiełki lucerny zawierają szkodliwe substancje, które zanikają wraz ze wzrostem rośliny. Nie podajemy ich legwanowi!
Mniszek lekarski – Stosunek Ca:P – 2,8:1. Z uwagi na dobry stosunek wapnia do fosforu oraz „rozsądne” stężenie innych związków, mniszek nadaje się na suplement codziennej diety.
Stokrotka pospolita – kwiaty i liście stanowią znakomite wzbogacenie codziennej diety

ROŚLINY UPRAWNE:

Bazylia
Dynia
Fasola zwykła – tylko jako dodatek!
Marchew – zaleca się podawanie tylko części zielonej. Korzeń marchwi zawiera znaczne ilości szczawianów.
Melisa
Mięta
Ogórek
Oregano
Roszponka
Rozmaryn
Rukiew wodna
Rukola

DRZEWA I KRZEWY:

Brzoza
Jeżyna
Klon
Lipa
Malina
Morwa
Poziomka
Truskawka

KWIATY OGRODOWE (jadalne kwiaty i części zielone):

Begonia
Dalia
Hibiskus
Nasturcja
Róża

DIETA ZIMOWA

ROŚLINY Z HIPERMARKETÓW:

Bazylia – dodatek do codziennej diety.
Rukola – może stanowić składnik codziennej, zimowej diety
Kalarepa – kapustowate, podawać niewielkie ilości w diecie zimowej.
Marchew naciowa – tylko część zielona. Korzeń zawiera znaczne ilości kwasu szczawiowego. Kiedyś zalecano tartą marchew, jako wzbogacenie diety, jednak szkody wynikające z podawania tej części rośliny przekraczają korzyści. Nać marchwi w niezbyt dużej ilości można zimą podawać codziennie.
Rzodkiewka (liście) – zawiera dość duże ilości kwasu szczawiowego. Niewielkie ilości co drugi, trzeci dzień w sezonie zimowym dopuszczalne.
Sałata rzymska – na pewno lepsza niż rzodkiewka. Zawiera znaczne ilości witamin oraz składników mineralnych. W niedużych ilościach można stosować jako suplement diety zimowej
Roszponka – nie zawiera szkodliwych substancji, można podawać codziennie jako składnik diety.
Cukinia, ogórek – ścierane na tarce. Ogórek i cukinia należą do owoców niskokalorycznych, z niską zawartością minerałów i witamin. Biorąc jednak pod uwagę, że 95% ogórka to woda, świetnie nadaje się jednak jako „wypełniacz” w zimowej diecie. Można podawać codziennie.

ROŚLINY SUSZONE:

Jeszcze w okresie letnim można zasuszyć liście roślin łąkowych. Niektóre legwany nie chcą przyjmować takiego pokarmu. Jest na to skuteczny sposób. Ususzone kwiecie i liście mniszka, babki i innych roślin mieszamy z wilgotnymi, świeżymi liśćmi „pory zimowej”. Takie „oszukiwanie” sprawia, że nasz legwan przyjmuje cenne składniki odżywcze albowiem w procesie suszenia z roślin odparowuje głównie woda, natomiast pożądane wartości odżywcze pozostają.

KIEŁKI:

Aby wzbogacić zimową dietę legwana warto zakupić w sklepie przemysłowym lub ze zdrową żywnością, kiełkownice. Przy właściwym pielęgnowaniu uprawy średnio co 5 – 7 dzień dysponujemy świeżą uprawą kiełków. Rośliny nadające się dla legwana w uprawie kiełkowej:

rzodkiewka – w niewielkich ilościach, opisane wcześniej
rzeżucha – zawiera goitryny, zaleca się niewielkie ilości
słonecznik – (dla bardziej cierpliwych) wymaga częstych zabiegów pielęgnacyjnych, w przeciwnym razie pleśnieje. Można podawać codziennie.

SAŁATKI WARZYWNO-OWOCOWE

Owoce powinny stanowić najwyżej 20% diety legwana zielonego. Jako dodatek do codziennej diety, można przygotowywać sałatki owocowe, które stanowią cenną bombę witaminową. Unikamy cytrusów. Ich skład chemiczny znacznie ogranicza przyswajalność wapnia, który zimą jest szczególnie cennym minerałem. Nie podajemy też bananów, jabłek oraz gruszek. Natomiast korzystając z dobrodziejstwa hipermarketu, można zimą komponować sałatki z:

winogrona – nieduże ilości. Winogrona zawierają duże ilości cukru. Jednakże winogrona ułatwiają przemycanie suplementów witaminowo – minerałowych.
arbuzy – zawiera 92% wody i jest przysmakiem legwanów. Można podawać codziennie, również nadaje się też do przemycania suplementów.
melony
maliny

Oczywiście każda z wymienionych w tym rozdziale roślin nie stanowi wzorcowej diety dla naszego gada, jednak przy maksymalnym zróżnicowaniu składu codziennego pożywienia oraz przy założeniu, że sroga zima to w naszej szerokości geograficznej to stosunkowo krótki okres, dieta ta jest to do przyjęcia.

Szczepienia zwierząt – fakty i mity

Szczepienia od zawsze budzą pytania. Przedstawiamy fakty i mity na temat szczepień zwierząt.

Prawdą jest, że już 4-tygodniowe szczeniaki mogą zachorować na parwowirozę, kiedy to zanika już u nich odporność przekazana przez matkę. U szczeniąt nieszczepionych wraz z wiekiem wzrasta wrażliwość na zachorowanie na parwowirozę i tak: 6.tygodniowe – połowa osobników wrażliwa na zachorowanie, 8.tygodniowe szczenięta – większość jest wrażliwa, 12.tygodniowe nieszczepione maluchy – wszystkie są wrażliwe na zachorowanie. Aby tego uniknąć należy zapewnić szczeniętom serię szczepień (6., 9., 12. tydzień życia). Lepiej wybierać szczepionki z żywym zarazkiem niż z inaktywowanym. Pierwsze szczepienie preparatem o dużej koncentracji wirusa („PUPPY”).
Prawdą jest, że nie należy szczepić zwierząt mocno zarobaczonych, glistnica jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do szczepienia.
Prawdą jest, że po szczepieniu przez 2 tygodnie nie wolno dopuszczać do kontaktu zwierzęcia szczepionego z innymi zwierzakami o nieznanym statusie immunologicznym, ze zwierzętami chorymi, podejrzanymi o zakażenie.

Mitem jest, że szczepionki wieloskładnikowe uodparniają słabiej niż jednoskładnikowe. Można bez uszczerbku skuteczności stosować szczepionki 3-, 4- czy 5-składnikowe.
Mitem jest, że szczepionka przeciwnosówkowa może leczyć nosówkę. Natomiast może to uczynić surowica odpornościowa podana bardzo wcześnie.
Mitem jest, że każde szczenię czy kocię powinno być zaszczepione przeciw wszystkim chorobom, na które są szczepionki. Są tzw. szczepienia zasadnicze – powinno je otrzymać każde zwierzę (przeciw chorobom: nosówka, parwowiroza, choroba Rubartha, panleukopenia, herpeswirus kotów, kaliciwirus kotów, wścieklizna) oraz szczepienia dodatkowe – wskazane tylko, gdy jest większe ryzyko zachorowania na daną chorobę (przeciw chorobom u psów: leptospiroza, parainfluenza, borelioza, przeciw chorobom u kotów: białaczka, grzybica skórna, chlamydofiloza).
Mitem jest, że szczepienie jest zabiegiem zupełnie niegroźnym. Niekorzystne reakcje poszczepienne, choć bardzo rzadko, ale zdarzają się i należy o tym pamiętać.

Niepożądane skutki szczepień:

reakcje alergiczne (wstrząs anafilaktyczny, pokrzywka, kompleksy antygen-przeciwciało np.rogówka),
odczyny w miejscu iniekcji (ziarniniaki, odbarwienie włosa, u kotów mięsaki poszczepienne),
inne (immunosupresja poszczepienna, chorobotwórczość żywego szczepu szczepionkowego, brak skuteczności).

Otyłość u psów

Co dokładnie oznacza otyłość u psów? To stan patologiczny, charakteryzowany jako nadmiar odłożonej tkanki tłuszczowej powodującej zmiany różnych funkcji organizmu. Rasy, które w szczególności narażone są na problemy z otyłością, to : Labrador retriever, Cairn terier, Owczarek szkocki, Basset, Cavalier King Charles Spaniel, Beagle.

Kiedy wzrasta ryzyko otyłości u psów?

wiek: z uwagi na wolniejszą przemianę materii,
nadmiar tkanki tłuszczowej: u młodych zwierząt predysponuje do otyłości u starszych,
kastracja: predysponuje do otyłości u samców, a w szczególności u samic,
brak ruchu.

Szacowanie otyłości

Głównym problemem klinicystów jest oszacowanie stopnia otyłości zwierząt w przypadku, gdy waga optymalna nie jest znana.

Oszacowanie takie może być przeprowadzone wg prostych kryteriów:

znaczenie i lokalizacja złogów lipidowych,
struktura szkieletu widoczna lub nie,
wygląd sylwetki zwierzęcia.

Dolegliwości kliniczne związane z otyłością:

Istnieje mało danych klinicznych na ten temat (u psów). Niektórzy badacze ekstrapolowali wyniki swoich badań epidemiologicznych nad ludźmi na zwierzęta. Niektóre z ich spostrzeżeń nie zostały jednak udowodnione.

Na początku należy zaznaczyć, że otyłość może być wtórna w stosunku do innych chorób endokrynnych, jak np. cukrzyca czy niedoczynność tarczycy. Według danych klinicznych, 40% psów cierpiących na w/w choroby jest otyłych.

Otyłość może być wtórna do nadczynności kory nadnerczy (zespół Cushinga). W badaniach klinicznych 5 na 8 psów wykazuje złogi tłuszczu typowego dla otyłości. Niektóre terapie lekami mogą powodować polifagię (spożywanie nadmiaru pokarmu) i wtórnie nadmiar wagowy (leki przeciwdrgawkowe, sterydy).

Tak więc do klinicystów należy ocena czy nadmiar wagowy jest pierwotny czy też wtórny, a także wprowadzenie konsekwentnej terapii.

Objawy towarzyszące otyłości to głównie:

nietolerancja wysiłkowa (szybkie męczenie się),
problemy oddechowe (duszność),
wzrasta częstość dolegliwości sercowo-naczyniowych,
wzrasta częstość pracy serca,
wzrasta ciśnienie krwi,
wzrasta objętość plazmy.

Problemy ze stawami są częstsze u psów otyłych. Najczęściej są to:

zerwanie więzadła krzyżowego,
przepuklina krążków międzykręgowych,
dysplazja stawów biodrowych.

O czym jeszcze trzeba pamiętać w przypadku zwierząt z otyłością?

Zwierzę otyłe lub żywione pokarmami zawierającymi duże ilości tłuszczów jest mniej odporne na infekcje.
Występuje podwyższenie poziomu cholesterolu i lipoprotein we krwi.
U zwierząt otyłych wzrasta ryzyko związane z anestezją (znieczuleniem).
U zwierząt otyłych występują trudności w trakcie badania RTG, podczas badań palpacyjnych oraz podczas osłuchiwania.
Nie jest do końca jasna relacja między otyłością i problemami z reprodukcją, problemami skórnymi czy rakiem.

Etiologia i patogeneza: w procesie narastania otyłości wyróżniamy dwie fazy:

Faza dynamiczna trwająca od kilku miesięcy do kilku lat, charakteryzująca się wkładami energetycznymi większymi niż potrzeby. Te nadwyżki energii składowane są najpierw w postaci tłuszczu, prowodując zysk masy.
Faza statyczna, w trakcie której waga stabilizuje się, apetyt może być normalny bądź mniejszy (tłumaczy to obraz psa otyłego, który wg właściciela je niewiele).

Jest więc jasne, że aby osiągnąć poziom otyłości, musi istnieć nadmiar energii nad potrzebami do pewnego mementu w życiu – czasami wiele lat wcześniej.

Jednakże należy wziąć pod uwagę, że u zwierząt „ustabilizowanych” potrzeby energetyczne mogą wydawać się niskie, tym bardziej, że w tym stadium ćwiczenia fizyczne bywają bardzo ograniczone.

Przyczynami nieżywieniowymi otyłości bywają:

obniżone potrzeby żywieniowe,
przyczyny genetyczne,
brak ćwiczeń.

Problem stanowi ocena potrzeb energetycznych zwierząt. Niektóre zwierzęta wymagają większej bądź mniejszej ilości energii, aby utrzymać swoją stałą wagę. Współczynniki takie jak rasa, typ metaboliczny oraz stosunek masa mięśniowa-masa tłuszczowa wpływają jednakowo na potrzeby energetyczne. Praktycznie u zwierząt dorosłych ilość pożywienia oferowanego powinna być tak przystosowana, aby utrzymać stałą masę. Jest to najprawdopodobniej najprostsze rozwiązanie, aby uchronić mięsożerne przed otyłością.

Przyczyny żywieniowe otyłości zostały jasno określone:

dawka żywieniowa nie uwzględniająca potrzeb energetycznych (pies je wszystko co mu się da do jedzenia – „ad libitum”) oraz dodatki w postaci łakoci lub dopełniania kwasami tłuszczowymi (nie wliczonymi do wkładu energetycznego).
podawanie posiłków kompletnych bardzo apetycznych, bogatych w tłuszcze i cukry predysponujące do otyłości.

Właściciele psów otyłych interpretują generalnie dobry apetyt swoich psów jako znak dobrego zdrowia i mają tendencję do częstego podawania zwierzętom dodatków żywieniowych. Niektórzy właściciele popełniają błąd używając pożywienia jako półśrodka w celu uniknięcia znudzenia czy niszczenia przez niepilnowane zwierzęta. Jak widać, przyczyny żywieniowe będące przyczynami otyłości ciążą na właścicielu.

Leczenie zwierząt otyłych opiera się na 3. głównych punktach:

Uświadomienie psychologiczne właściciela.
Ćwiczenia fizyczne.
Wprowadzenie diety.

Leczenie chirurgiczne i przy pomocy leków jest mitem.

Ad.1. Jest to etap zasadniczy; ma za cel umotywowanie właściciela przedstawiając mu przyczyny i szkody otyłości, jak również korzyści z posiadania zwierzęcia w dobrej formie. Jasne tłumaczenie, ustawienie krzywej wagowej są elementami niezbędnymi do osiągnięcia sukcesu leczenia.

Ad.2. Ćwiczenia fizyczne mają za cel podniesienie wydatków energetycznych oraz zapobieżenie utracie masy mięśniowej i mineralnej kości. Podniesienie aktywności musi odbywać się w formie narastającej. Szybki marsz 30 minutowy lub 2 razy po 15 minut jest zalecany codziennie. Efekt redukcji wagowej związany z ćwiczeniami fizycznymi polepsza generalnie wytrzymałość zwierzęcia – są to elementy pozytywne dla właściciela

Ad.3. Leczenie dietetyczne.

Ograniczenia kaloryczne są jedyną dostępną alternatywą.

Musi więc zostać ustanowiony szczegółowy protokół we współpracy z właścicielem zwierzęcia.

Współpraca właściciela jest niezbędna.
Badanie kliniczne psa powinno dostarczyć następujących informacji: stan zdrowia, współistniejące dolegliwości, ocena nadwyżki wagowej (waga aktualna – waga optymalna).
Musi zostać ustanowiony cel, np.:
„Misiu musi stracić 5 kg w 30 tygodni”
Wymagane utraty masy: 3% na tydzień przez 6 pierwszych tygodni; 2% na tydzień począwszy od 7 tygodnia
Wybór pożywienia niskokalorycznego.
Określenie ilości pożywienia do podawania oraz podział posiłku.
Regularna ocena zwierzęcia, wykreślenie krzywej wagowej.
Pacjent po diecie musi mieć zapewnioną:
- ciągłość wagi
- wybór i ilość pożywienia

Dawka jest dobrana, aby zapewnić 40 do 60% energii niezbędnej do utrzymania wagi optymalnej.

Jeden z głównych problemów stojących przed klinicystami to dobór pożywienia dietetycznego. Niektórzy właściciele podają zwierzętom to samo pożywienie, ale w zredukowanej ilości, co ma niewielkie szanse powodzenia.

Zwierzę pozbawione pożywienia może przejawiać niemiłe zachowania: nerwowość, ujadanie, kradzieże żywności a czasem agresywność. Te zachowania zniechęcają właścicieli i dieta nie będzie miała szans powodzenia.

Sposób prowadzenia i kompozycja diety niskokalorycznej są tematami kontrowersyjnymi. Jednakże następujące punkty są jednomyślnie akceptowane.

Ograniczenie kaloryczne (40-60% energii niezbędnej do utrzymania wagi optymalnej) pociąga za sobą spadek wagowy. Jeżeli waga zwierzęcia nie spada, trzeba dodatkowo zredukować wkłady po wcześniejszym upewnieniu się, że właściciel nie podaje dodatków żywieniowych.
Pożywienie komercyjne przeznaczone do leczenia otyłości u mięsożernych powinno przedstawiać niską gęstość energetyczną. Pośród środków stosowanych do obniżenia gęstości energetycznej, przytoczmy dodatki włókna pokarmowego lub duże ilości wody w pożywieniu.
Redukcja masy tłuszczowej (maksymalnie do 10% suchej masy) jest polecana, aby zredukować gęstość energetyczną pożywienia. Ale ta redukcja ma swoje granice: poziom tłuszczy musi być wystarczająco wysoki, aby zapewnić niezbędną ilość podstawowych kwasów tłuszczowych.
Pożywienie powinno być kompletne, zrównoważone i możliwe apetyczne. W efekcie podaż jedzenia mało apetycznego pokarmu może powodować odmowę jedzenia, co nie jest zalecanym celem.
Frakcjonowanie dzienne pożywienia na 3-4 dawki wzmaga spalanie tkanki tłuszczowej.
Po utracie wagi, zalecane jest regularne ważenie psa i polecenie właścicielowi odpowiedniej karmy i ilości pożywienia. W przypadku braku w/w środków ostrożności obserwuje się efekt jojo (efekt odbicia).

Włókno pokarmowe w psiej diecie

Zalety włókna:

Włókno stanowi element rozrzedzający pożywienie i pozwala na obniżenie gęstości energetycznej
Włókna rozpuszczalne pozwalają na opóźnienie opróżniania przewodu pokarmowego i indukują wolniejsze wchłanianie składników odżywczych u psów.
Włókna nierozpuszczalne są elementami balastu, tworząc „pigułę” żywieniową o większej objętości i przyspieszają pasaż jelitowy.

Wady włókna:

Jest mało apetyczne.
Prowokuje obniżenie wchłaniania pewnych składników odżywczych (proteiny, minerały).
Zwiększa częstość oddawania kału.
Może także powodować problemy żołądkowo-jelitowe (zgazowanie, biegunki).

Wybór diety musi brać pod uwagę czynniki indywidualne: patologie żołądkowo-jelitowe oraz inne przeciwwskazania do diety z duża zawartością włókna.

Dodatkowo samo przepisanie diety bogatej we włókno nie zapewnia powodzenia.

Kleszcze u psa – jak się ich pozbyć?

Kleszcze są odpowiedzialne za przenoszenie szeregu chorób niebezpiecznych nie tylko dla ludzi, ale i dla zwierząt. Uważa się, że na całym świecie występuje około 850 gatunków tych pajęczaków, z tego w Polsce najczęściej spotyka się 3 spośród nich: Ixodes ricinus, Rhipicephalus sanguineus, Dermacentor reticulatus.

Odżywiające się krwią kleszcze posiadają odpowiednio skonstruowany aparat gębowy zakończony haczykami, które ułatwiają zakotwiczanie się w ciele ofiary. Ukłucie przez kleszcza jest dla ludzi i zwierząt często niezauważalne, ponieważ wprowadzane w chwili ukąszenia związki chemiczne mają m.in. charakter miejscowo znieczulający. Niewielkie rozmiary form atakujących (około 2-4 mm) sprawiają, że czasem są one trudno zauważalne. Dzięki obecności czterech par odnóży bez trudu przemieszczają się na szczyty źdźbeł traw, na końce liści i gałązek, gdzie oczekują na nadejście swojego żywiciela. Kleszcze posiadają zdolność wyczuwania zbliżającej się ofiary. Właściwość tę zawdzięczają m.in. obecności tzw. narządu Haller’a, poprzez który odbierają wrażenia zapachowe i cieplne.

Rozwój kleszczy jest uzależniony od wielu czynników środowiskowych, głównie od temperatury i wilgotności, dlatego pojawianie się ich ma charakter raczej sezonowy. W Polsce okres taki przypada od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Obserwowane jednak ocieplanie się klimatu sprawia, że kleszcze stanowią zagrożenie dla naszych pupili niemal przez cały rok.. Na atak ze strony kleszczy narażone są zwierzęta nie tylko spacerujące po lesie czy parku. Szansa na spotkanie z tymi krwiopijnymi pajęczakami istnieje nawet w przydomowych ogrodach i na miejskich trawnikach.

Jakie choroby przenoszą kleszcze?

Niebezpieczeństwo wynikające z ukąszenia przez kleszcze ma związek z chorobami, jakie one przenoszą. Kleszczowe zapalenie mózgu, borelioza, babeszjoza i ehrlichioza to najważniejsze z chorób, dla których wektorami (przenosicielami) są kleszcze. Należy pamiętać, że niektóre z nich mogą stanowić poważne zagrożenie dla życia naszych zwierząt.

Zachowując jednak podstawowe zasady profilaktyki przeciwkleszczowej, możemy w dużym stopniu zminimalizować ryzyko zakażenia jedną z wymienionych chorób. Pamiętajmy, aby po spacerze obejrzeć naszego psa czy też kota pod kątem obecności wczepionych w ich skórę kleszczy. Podstawowym jednak zabiegiem powinno być zabezpieczenie naszego czworonożnego przyjaciela przed inwazją kleszczy poprzez zastosowanie środków odstraszających te pajęczaki.

Co stosować, by odstraszyć kleszcze? Jak usunąć kleszcza?

Wspomniane środki są obecnie szeroko dostępne i łatwe w użyciu. Występują pod postacią kropli, sprayów i innych. W przypadku stwierdzenia obecności kleszcza w ciele zwierzęcia należy go możliwie szybko usunąć. Usunięcie kleszcza polega na jego uchwyceniu możliwie blisko skóry przy pomocy pęsety i wyciągnięciu zdecydowanym ruchem obrotowym, w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Nie wolno smarować kleszczy tłuszczem, ponieważ może to spowodować zwiększenie wydzielania śliny przez duszącego się kleszcza i jednocześnie zwiększyć ryzyko zakażenia. Po usunięciu kleszcza miejsce ukłucia należy zdezynfekować. W przypadku trudności lub braku umiejętności usunięcia kleszcza należy niezwłocznie udać się po pomoc do lekarza weterynarii. Podobnie należy zrobić po zauważeniu zmian zachowania się zwierzęcia lub pojawieniu się odczynów skórnych w miejscu ukąszenia.

Zapalenie uszu – częsty problem u psa

Ucho czworonoga jest wyposażone w długi kanał słuchowy zewnętrzny, który zakręca pod kątem ostrym w kierunku nosa. Tak wyposażyła je natura, by zimne powietrze zanim dostanie się do ucha wewnętrznego, zdążyło się ogrzać i oczyścić na licznych włoskach.

Psy ze zwisającymi małżowinami usznymi mają większe predylekcje do zapaleń uszu, ponieważ płatek ucha przysłania wejście do kanału słuchowego, przez co tworzy się w uchu komora wilgotna stanowiąca idealne warunki do rozwoju i namnażania się bakterii i grzybów. Złuszczony naskórek zalegający w uszach stanowi bazę żywieniową dla pasożytów m.in. świerzbowca usznego. Kąpiele w zanieczyszczonych jeziorach, stawach, w morskiej, słonej wodzie, także są przyczyną zapaleń uszu. Spacery w wysokich trawach, po lesie także sprzyjają dostawaniu się ciał obcych do kanałów słuchowych (m.in. kłosy traw, igliwie, kolce).

Zwierzak ze stanem zapalnym ucha/uszu czuje dyskomfort, objawia się to świądem, trzepaniem głowy, drapaniem, bólem okolicy uszu, brzydkim zapachem, obfitą wydzieliną z uszu, zaczerwienieniem kanałów słuchowych. Jednak niekoniecznie wszystkie objawy muszą występować jednocześnie. Każdy z powyższych powinien skłonić nas do wizyty u lekarza weterynarii ze zwierzakiem. Na własną rękę w żadnym wypadku nie należy podawać jakichkolwiek leków, preparatów. Nieleczone zapalenie uszu może doprowadzić do różnych poważnych powikłań, a nawet do całkowitej utraty słuchu.

Lekarz na podstawie badania klinicznego i laboratoryjnego określi przyczynę zapalenia uszu, dopiero na tej podstawie ustali leczenie. W zależności od potrzeby wykonamy badanie w kierunku pasożytów, badanie cytologiczne, mikologiczne czy bakteriologiczne z antybiogramem. W przypadku obecności ciała obcego usuniemy je, a w przypadku gdy przyczyną jest świerzbowiec – włączamy leczenie przeciwpasożytnicze. Przy obecności mikroorganizmów – często leczenie jest długotrwałe i uzależnione od rodzaju drobnoustrojów, ponieważ zapalenia zazwyczaj mają charakter mieszany, liczne preparaty do leczenia uszu są wieloskładnikowe, dobierane odpowiednio tylko przez lekarza weterynarii. Leczenie średnio trwa ok. 2. tygodni, jednak w niektórych przypadkach nawet do 2-3. miesięcy. Zapalenie uszu bardzo często towarzyszy alergiom, gdzie w tych przypadkach należy leczyć i kontrolować chorobą podstawową.

Niestety, często zapalenie uszu ma charakter nawracający, więc aby temu zapobiec trzeba stosować się do następujących zasad:

oglądać uszy podczas głaskania, zabawy z czworonogiem,
po wodnych kąpielach osuszyć uszy,
unikać kąpieli w brudnych stawach i słonych wodach,
profilaktycznie czyścić uszy preparatem do czyszczenia uszu zakupionym tylko w placówkach weterynaryjnych,
unikać przeciągów, szczególnie podczas jazdy samochodem,
po spacerach po łąkach, lasach dokładnie obejrzeć uszy, czy przypadkiem nic w nich nie utknęło,
prowadzić profilaktykę przeciwświerzbowcową.

Wypadnięcie gałki ocznej

Wypadnięcie gałki ocznej (prolapsus bulbi oculi) najczęściej jest następstwem przebytego urazu. Jest to nagły przypadek okulistyczny, gdzie tylko natychmiastowa pomoc może dać szansę na uratowanie zdolności widzenia.

Szczególnie narażone na wypadanie gałki ocznej są psy ras brachycefalicznych (z krótką trzewioczaszką). Do ras predysponowanych należą: shih-tzu, mopsy, buldożki, pekińczyki, buldogi francuskie – rasy te mają duże szpary powiekowe oraz płytki oczodół.

Główne przyczyny wypadania gałki ocznej:

gwałtowne pociągnięcie psa za skórę okolicy szyi
uraz przy pogryzieniu przez inne zwierzę
uraz głowy (np. uderzenia drzwiami, kopnięcie psa, udział w wypadku komunikacyjnym)

Jeżeli uda się odprowadzić gałkę oczną na swoje miejsce przez lekarza weterynarii, zakłada się szwy na powieki na okres ok. 7-10 dni. Czasowe zespolenie powiek zależy m.in. od obrzęku tkanek oka, krwawienia itp. Miejscowo stosowane są krople lub maści okulistyczne: antybiotyki, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Jeśli stan ogólny psa tego wymaga, stosujemy terapię lekową ogólnie.

Jeżeli jednak doszło do dużego uszkodzenia gałki ocznej (pęknięcie gałki ocznej, perforacje, stary uraz, zaawansowane zakażenie tkanek oka i oczodołu), należy wykonać zabieg enukleacji gałki ocznej – usunięcia gałki ocznej.

Rokowanie zależy od:

czasu jaki upłynął od wypadku
stopnia uszkodzenia samej gałki ocznej
uszkodzenia aparatu dodatkowego oka
stopnia zanieczyszczenia gałki ocznej
stanu ogólnego psa/kota

Jeżeli nerw wzrokowy uległ poważnemu uszkodzeniu istnieje ryzyko trwałej utraty wzroku. Jeżeli doszło do uszkodzenia mięśni poruszających gałką oczną może dojść do powstania zeza.

Nawet, jeżeli nie uda się uratować widzenia w tym oku, należy podjąć wysiłek, aby uzyskać jak najlepszy efekt kosmetyczny tego oka. Przede wszystkim dla dobrego rokowania liczy się czas od wystąpienia urazu do udzielenia pierwszej pomocy przez lekarza weterynarii.

Katar koci – co to jest?

Katar koci jest to potoczna nazwa zespołu zakaźnych chorób dróg oddechowych, które wywoływane są przez kaliciwirusy i herpeswirusy. Brak reakcji na pierwsze objawy choroby może prowadzić do poważnych powikłań związanych z rozwinięciem zakażenia bakteryjnego. Wirusy “torują” drogę bakteriom.

Charakterystycznym i najczęstszym następstwem zakażenia herpeswirusami jest zapalenie błony śluzowej jamy nosowej (kichanie, wypływ z nosa początkowo surowiczy, a później śluzowo-ropny) i zapalenie spojówek. Takie objawy najczęściej obserwuje się u kociąt pod koniec okresu ssania, a także w ciągu tygodnia po odsadzeniu, co związane jest ze spadkiem naturalnej odporności biernej, którą młode otrzymały wraz z pierwszym mlekiem matki. U kociąt pojawiają się problemy z oddychaniem. Takie objawy mogą ustąpić w ciągu 10-14 dni samoistnie. Zdarza się niestety bardzo często, że zakażenie rozszerza się i atakuje jamę ustną, gardło, zatoki nosowe, a także tchawicę i płuca.

Wówczas często dochodzi do wtórnych zakażeń bakteryjnych, które mogą wywołać wysoką gorączkę, osowienie, apatię i utratę apetytu, a nawet doprowadzić do śmierci. U starszych kotów może dojść do nawracających zapaleń w obrębie jamy nosowej.

Do zakażenia dochodzi głównie poprzez kontakt bezpośredni, np. wzajemne wylizywanie się, drogą kropelkową (kichanie) oraz przez korzystanie ze wspólnych misek.

Zakażenie kaliciwirusami prowadzi do osłabienia zwierzęcia, utraty łaknienia, gorączki, a następnie do wypływu z nosa (surowiczego lub ropnego) oraz do owrzodzeń na brzegach języka oraz na podniebieniu twardym, co utrudnia pobieranie pokarmu. Zakażenie może również powodować biegunki i wymioty oraz ciężkie zapalenia płuc. Koty mogą odczuwać bóle mięśni i stawów. Zakażenia częściej obserwowane są w miejscach, gdzie utrzymuje się dużo kotów na małej powierzchni (tj. w hodowlach i schroniskach). Tam zwierzęta zakażają się poprzez bezpośredni kontakt z osobnikami chorymi lub drogą kropelkową, a także przez zanieczyszczone wirusem miski. Osobniki zakażone po ustaniu objawów chorobowych jeszcze przez długi czas, a nawet całe życie, pozostają siewcami wirusa.

Leczenie przyczynowe zakażeń wirusowych nie jest znane, dlatego polega głównie na łagodzeniu objawów choroby oraz wzmacnianiu odporności zwierzęcia. W przypadku powikłań bakteryjnych choroby stosuje się odpowiednią antybiotykoterapię. U wycieńczonych chorobą osobników włącza się również płynoterapię. Ważnym elementem leczenia jest usuwanie wydzielin oczu i nosa-ograniczamy w ten sposób rozwój bakterii. Bardzo pomocne jest również stosowanie lizyny, która pomaga hamować namnażanie wirusów ponieważ blokuje receptory w komórkach dla tychże wirusów.

Bardzo ważna jest szybka reakcja ze strony właściciela. Zaniedbanie chorych kotów może prowadzić do silnego wyniszczenia organizmu, a nawet śmierci. Rozwijające się zapalenia spojówek (szczególnie takie, które są powikłane bakteryjnie), prowadzić mogą do zrastania powiek, owrzodzeń, zrostów spojówek z rogówką, zrostów międzyspojówkowych, a w konsekwencji nawet do utraty gałki ocznej.

Istnieje możliwość zaszczepienia kociąt przeciwko katarowi kociemu. Kocięta szczepi się w wieku 9. tygodni i powtarza się ten zabieg po 3. tygodniach od daty pierwszego szczepienia. Następnie należy podawać dawkę przypominającą raz do roku. W przypadku zmiany właściciela zaleca się często dodatkowe szczepienie w wieku 16 tygodni, ale tu decyzja należy do lekarza weterynarii. Regularne szczepienia radykalnie minimalizują ryzyko wystąpienia choroby, ale go nie eliminują. Zdarza się, że szczepione zwierzęta chorują, jednak zdecydowanie szybciej i łatwiej powracają do zdrowia,a objawy są u nich zdecydowanie łagodniejsze.

Kamień nazębny u zwierząt

Szacuje się, że ponad połowa naszych pupili cierpi na dolegliwości związane z odkładaniem kamienia nazębnego. Powstaje on z płytki nazębnej, która z kolei tworzy się z resztek jedzenia będących pożywką dla bakterii. Pod wpływem substancji zawartych w ślinie płytka nazębna twardnieje i powstaje kamień.

Problem ten częściej dotyczy zwierząt w średnim wieku lub starszych oraz psów ras małych i miniaturowych. Kamień nazębny przyczynia się do powstawania stanów zapalnych w obrębie jamy ustnej, co może prowadzić do rozwinięcia paradontozy.

Niestety właściciele często dostrzegają problem dopiero wtedy, gdy jest już on na tyle zaawansowany, aby utrudniać lub uniemożliwiać zwierzęciu pobieranie pokarmu, albo wówczas, gdy pojawia się nieprzyjemny zapach z pyska.

Można przeciwdziałać powstawaniu kamienia nazębnego lub spowolnić ten proces poprzez zapewnienie pupilowi odpowiedniej higieny jamy ustnej. Na rynku dostępnych jest wiele preparatów przeznaczonych do czyszczenia zębów naszych zwierząt (specjalne pasty, płyny, szczoteczki, nakładki myjące na palce, czyściki). Warto przyzwyczajać zwierzęta do zabiegów czyszczenia zębów już od pierwszych tygodni życia. Nie wolno jednak stosować past do zębów przeznaczonych dla ludzi – ilość zawartego w nich fluoru jest niebezpieczna dla zwierząt! Pomocne okazać się mogą również wszelkie twarde gryzaki i przysmaki wzbogacone o substancje spowalniające odkładanie kamienia nazębnego i niwelujące przykry zapach z jamy ustnej. Na co dzień w miskach powinien gościć również suchy i twardy pokarm, który pomaga ścierać płytkę nazębną.

Powyższe metody są jednak tylko działaniami profilaktycznymi. W przypadku, gdy problem już istnieje i jest zaawansowany zwierzęciu pomóc może jedynie wizyta u lekarza weterynarii. Przeprowadzi on wówczas tzw. zabieg sanacji jamy ustnej, czyli usunie kamień nazębny, podobnie jak u ludzi, przy pomocy skalera ultradźwiękowego, wykona ekstrakcje zepsutych zębów, a ponadto zastosuje odpowiednią terapię farmakologiczną, aby zwalczyć stan zapalny w obrębie jamy ustnej. Niestety, w przypadku zwierząt, zabieg ten należy przeprowadzać w znieczuleniu ogólnym. Związane jest to z ryzykiem, jakie niesie ze sobą narkoza. Jednym słowem: lepiej zapobiegać niż leczyć!

Zapobieganie kamieniowi nazębnemu u zwierząt:

mycie zębów specjalistycznymi preparatami i akcesoriami dla zwierząt (w razie potrzeby nawet 2-3 razy w tygodniu),
stosowanie specjalistycznych karm z linii wspomagających utrzymywanie codziennej higieny jamy ustnej,
stosowanie przysmaków/gryzaków do czyszczenia zębów,
płukanie jamy ustnej specjalnymi roztworami wody utlenionej lub chlorheksydyny lub smarowanie dziąseł żelami zawierającymi substancje odkażające (wszelkie lecznicze preparaty dostępne są tylko u lekarzy weterynarii),
regularne sprawdzanie stanu zębów i jamy ustnej- raz w miesiącu przez właściciela oraz średnio raz na pół roku przez lekarza weterynarii.

Białaczka zakaźna kotów

Białaczka kotów jest wirusową chorobą zakaźną, która bardzo często jest przyczyną śmierci wśród kotów, szczególnie tych wolnożyjących, jak i w dużych hodowlach. Wirus należy do rodziny Oncovirinae. Mimo stosowanych szczepień ochronnych zawierających szczep wirusa FeLV choroba wciąż zbiera duże żniwa.

Źródłem zakażenia najczęściej są klinicznie zdrowe koty, nie mające żadnych objawów, a które są nosicielami zarazka i one właśnie wydzielają duże ilości wirusa głównie ze śliną (a także z moczem, kałem i innymi wydzielinami i wydalinami). Jest to tzw. pozioma droga zakażenia. Koty zakażają się poprzez kontakt błon śluzowych z „chorą” śliną nosicieli lub kotów chorych klinicznie. Zakażeniom sprzyjają:

walki kotów, podczas których zainfekowana ślina dostaje się do ran zdrowego zwierzęcia, *akty krycia kotek z kocurami
korzystanie z wspólnych misek i kuwet
używanie tych samych sprzętów np. transporterów przez koty zdrowe i zakażone.

Istnieje także ryzyko przeniesienia zakażenia tzw. drogą pionową z matki na kocięta poprzez picie mleka matki oraz poprzez łożysko jeszcze w życiu płodowym.Zakażeniu ulegają najczęściej młode osobniki.

Patogeneza rozwoju choroby polega na przenikaniu wirusa FeLV po kontakcie z błoną śluzową do tkanki limfatycznej jamy ustnej i gardła, a dalej naczyniami chłonnymi i krwionośnymi przechodzi do innych narządów i struktur organizmu, np. do śledziony, węzłów chłonnych, nabłonków (pęcherza moczowego, jelit), do szpiku kostnego i do gruczołów ślinowych. Wirus namnaża się tam intensywnie i dalej „przechodzi” do wydzielin i wydalin, a także do krwinek. Wiremia (czyli wysiew wirusa do krwiobiegu) następuje ok. 2-3 tygodni od zakażenia.

Jakie są objawy białaczki kotów?

Początkowo objawy choroby są niespecyficzne, może wystąpić niewielki wzrost temperatury ciała, apatia, brak apetytu, powiększenie węzłów chłonnych. Dlatego bardzo rzadko rozpoznaje się białaczkę zakaźną we wczesnej fazie choroby. Często u kotów seropozytywnych mamy do czynienia z innymi schorzeniami, jak spadek odporności (immunosupresja), a co za tym idzie zwierzę staje się bardzo podatne na inne groźne dla zdrowia infekcje bakteryjne (ciężkie biegunki), grzybicze, pierwotniacze, czy wirusowe.

Choroby takie jak np. niedokrwistość nieregeneratywna, chłoniak, inne białaczki (erytrocytarna, limfoidalna), nowotwory, choroby szpiku kostnego także mogą towarzyszyć białaczce kotów. W chorobie tej tworzą się często kompleksy immunologiczne i dochodzi do wykrzepiania się drobnych naczyń krwionośnych, co z kolei predysponuje do chorób takich jak zapalenie kłębuszkowe nerek, zapalenie stawów, zapalenia naczyń krwionośnych. Białaczka jest przyczyną poronień u kotek, zamierania płodów we wczesnej ciąży, resorpcji zarodków (możliwe jest urodzenie żywych kociąt przez chorą matkę, jednak stają się one już nosicielami FeLV).

Podejrzewać białaczkę można na podstawie wywiadu, badania klinicznego oraz badań krwi. Potwierdzeniem są testy serologiczne, coraz powszechniej dostępne w wielu lecznicach weterynaryjnych. By postawić rozpoznanie białaczki i innych chorób z niej wynikających przeprowadza się:

badania krwi – morfologia z rozmazem, badania biochemiczne, ocena retikulocytów, test aglutynacji, test Coombsa
badanie szpiku
badanie histopatologiczne wycinków, biopsja cienkoigłowa.

Leczenie białaczki kotów jest długotrwałe i często nie przynosi spodziewanego efektu. Celem leczenia jest podniesienie odporności zwierzęcia oraz zapewnienie mu jak najlepszego komfortu życia. Większość zakażonych kotów wykazuje przetrwałą wiremię już w czasie stawiania rozpoznania. Ale z drugiej strony warto podjąć trud leczenia, ponieważ bardzo często serologicznie dodatnie koty przez wiele lat cieszą się dobrym zdrowiem i nie wykazują żadnych objawów choroby.

W leczeniu można stosować leki przeciwwirusowe (np. interferon), leki podnoszące odporność (np. Immunodol Cat, Baypamune, Scanommune), leki przeciwnowotworowe (glikokortykosteroidy, winkrystyna, cyklofosfamid), zestawy witamin i inne.

Zalecenia dla właścicieli dodatnich serologicznie kotów:

unikać sytuacji stresujących koty
chory kot powinien przez cały czas przebywać w domu w celu zmniejszenia ryzyka wtórnych infekcji oraz zarażania innych kotów
w przypadku wystąpienia problemów zdrowotnych wskazujących na wystąpienie chorób wynikających z zakażenia FeLV – jak najszybciej udać się do prowadzącego lekarza weterynarii.

Zasady szczepienia kotów przeciwko FeLV:

szczepić należy tylko zdrowe koty
koty pochodzące ze środowiska o zwiększonym ryzyku oraz pochodzące z nieznanego środowiska powinny być poddane badaniu serologicznemu w kierunku FeLV
szczepić wszystkie koty narażone na ryzyko zakażenia FeLV
trzymać oddzielnie koty FeLV-dodatnie i FeLV-ujemne, nawet, jeżeli koty FeLV-ujemne zostały zaszczepione przeciwko białaczce.

Jak opiekować się zwierzęciem, które przeszło operację?

Zalecenia dla właściciela po zabiegu zwierzęcia:

wstawić się w lecznicy w wyznaczonych terminach wizyt kontrolnych lub wcześniej w razie pojawienia się niepokojących objawów,
pilnować podaży zaleconych leków doustnych,
w dniu zabiegu – nie podawać karmy. Jeżeli nie będzie wymiotów można podawać małe ilości letniej wody do picia. Jeżeli pojawią się wymioty i będą powtarzać się do dnia następnego – skontaktować się koniecznie z lekarzem weterynarii. Dzień po zabiegu można wprowadzić lekkostrawną dietę – gotową (np. Recovery/Gastrointestinal/Convalescence firmy Royal, Eukanuba Intestinal* lub Hill’sa i/d) lub przygotowaną w domu (dobrze ugotowany ryż z gotowaną piersią z kurczaka w małych porcjach), chyba, że lekarz zaleci inaczej.
należy umieścić zwierzę w przygotowanym wcześniej miejscu, apewnić mu spokój i ciszę,
w razie zainteresowania zwierzęcia raną – zastosować kołnierz ochronny lub fartuszek,
kontrolować ranę 2 razy dziennie aż do całkowitego wygojenia, w razie potrzeby przemywać Octeniseptem. Po zabiegu może utrzymywać się niewielka ilość krwistego wycieku i niewielki obrzęk rany. Jeżeli wyciek lub obrzęk będzie się utrzymywać, należy skontaktować się z lekarzem weterynarii.

UWAGA! Nie wolno podawać aspiryny ani innych leków przeciwzapalnych/przeciwbólowych bez konsultacji z lekarzem weterynarii! Zabronione jest podawanie jakichkolwiek leków na własną rękę.

Dodatkowo prosimy:

nie szczepić zwierzęcia min. 2 tygodnie od czasu odstawienia przez lekarza weterynarii leków,
nie kąpać zwierzęcia minimum 7 dni od zabiegu.